Burn-out is een proces van afscheid nemen

Afscheid nemen? Wat? Dat wil ik helemaal niet… Dat is de reactie die ik vaak hoor wanneer ik zeg dat burn-out een proces van afscheid nemen is. Mensen proberen (krampachtig) nog vast te houden aan alles in hun leven wat ze kennen en dat is een logische reactie.

Verandering kan moeilijk zijn, maar mijn inziens noodzakelijk wanneer je een burn-out ervaart. Er zijn een aantal aspecten in je leven aanwezig die maken dat je in een burn-out terecht komt.

Te hard werken

Mensen die in een burn-out raken werken inderdaad hard, maar niet alleen in de baan waar ze betaald voor krijgen. Dat burn-out een effect is van structureel te hard werken in een arbeidsproces is wat mij betreft dan ook een grote misvatting.

Mensen die een burn-out ervaren werken structureel te hard op alle gebieden in het leven. Zo zijn er vaak tekenen van grote loyaliteit naar een werkgever, waardoor het lijkt dat iemand overwerkt is. Hoge dosis van perfectionisme wat vaak komt kijken in het arbeidsproces stopt niet op het moment dat de werkdag voorbij is. Ook thuis in de privé sfeer blijft het perfectionisme aanwezig. Alles in het leven mag voldoen aan het perfecte plaatje.

Tot de eerste signalen van een burn-out zichtbaar worden.

Sommige dingen krijgen minder prioriteit op het moment dat vermoeidheid toeslaat. Vaak op persoonlijk vlak, voeding wordt minder belangrijk, beweging, sociale contacten, thuis alles op orde hebben lukt niet meer en als laatste zullen de effecten op de werkvloer merkbaar zijn. Werk wordt als een grote prioriteit gezien binnen onze maatschappij en over het algemeen zal de persoon die vatbaar is voor burn-out eerst zichzelf en zijn privé leven minder aandacht geven dan de werkomgeving.

Terug kijkend op mijn eigen burn-out proces en de aanloop daar naar toe, herken ik deze fases van onrust en mezelf eerst opzij zetten voordat ik ook op mijn werk kon aangeven dat het niet meer lukte. Bewijsdrang, perfectionisme, een missie en een doel om mensen te willen ondersteunen, uiteindelijk ten koste van mezelf.

Ik gaf te veel van mijn energie op de verkeerde manier

Het leven is een weegschaal van kunnen geven en nemen. Wanneer die balans is verstoord dan kunnen we niet goed onze energie verdelen, waardoor we in disbalans komen en uiteindelijk in een burn-out.

Bij mensen die een burn-out ervaren zit de disbalans in te veel geven en te weinig ontvangen. Het is daarom ook belangrijk voor mensen met een burn-out ervaring om weer te kunnen ontvangen. De eerste stap daarin is rust nemen en het lichaam een kans geven om te kunnen herstellen van extreme vermoeidheid. Wanneer daar verbetering in aan te merken is, begint het proces pas.

Want een burn-out is niet alleen fysiek herstellen en dan weer doen wat je altijd hebt gedaan. Dan begint het proces van afscheid nemen van bepaalde aspecten, overtuigingen, mensen en situaties in je leven.

De tweede fase van een burn-out is wat mij betreft afkicken van je oude leven.

Vanuit eigen ervaring kan ik vertellen dat dit een heel lastig, maar positief proces is. Het is net het opruimen van een kledingkast. Je doorzoekt alle kledingstukken en gaat schiften wat je wilt bewaren en wat niet. Een grote schoonmaak. Soms zijn dat praktische dingen, soms zijn het bepaalde mensen die je eerder verder de put in helpen dan je eruit helpen, maar vooral zit het in gedachten en overtuigingen die ons ziek maken.

Een belangrijke vraag is waarom je je leven leeft zoals je het leeft? Waarom leef je een leven die je niet gelukkig maakt? Waarom leef je een leven die je een burn-out bezorgt?

Kortom iemand met een burn-out zal op zoek moeten gaan naar een nieuwe vorm of richting in het leven die wel werkt.

Nu zeg ik niet dat het voor iedereen noodzakelijk is om het leven zo radicaal om te gooien zoals ik dat zelf heb gedaan. In twee jaar tijd ben ik staat geweest om een burn-out te ervaren, moeder te worden, te verhuizen, mijn baan op te zeggen, een eigen onderneming te beginnen, mijn achternaam in te ruilen voor die van mijn man. Kortom ik heb op een punt gestaan dat ik in een complete identiteitscrisis verkeerde. Ik herkende in geen enkel onderdeel van mijn leven terug van de Femke die ik was voor dat mijn burn-out ervaring begon.

Natuurlijk allemaal keuzes die ik zelf had gemaakt en ook veel mooie momenten die ik mocht ontvangen, maar wel veranderingen met zich meebrachten die mij totaal uit balans haalde en waarin ik mijzelf opnieuw moest hervinden. Achteraf en uiteindelijk de beste en mooiste route die ik heb mogen ervaren.

Ik wist niet meer wie ik was, dus ik mocht gaan uitvinden wie ik wilde zijn.

Dat is mijn persoonlijke vertrekpunt geweest om te herstellen van mijn burn-out. Tevens wat mij betreft ook de volgende fase in je herstel proces. Uitvinden wie je wilt zijn. Want dat is een prachtig vertrekpunt om nieuwe ideeën, nieuwe doelen en inzichten te verkrijgen.

Deze weg kun je alleen in slaan wanneer je eerlijk kan zijn naar jezelf dat er bepaalde aspecten in je leven niet meer werken voor je en ook de keuze kan maken om afscheid te nemen van bepaalde onderdelen in je leven.

Niet alles waar je afscheid van neemt is een verlies

Dat is het zeker niet. Ik geloof dat aan ieder afscheid ook een nieuw begin zit. Dat iedere keuze die je maakt om iets achter je te laten ook weer nieuwe kansen biedt. Soms is het best lastig en spannend om een keuze te maken omdat je (nog) niet weet wat de oplossing gaat zijn of hoe de toekomst eruit gaat zien. We hebben niet voor niets een gezegde dat je je oude schoenen niet moet weggooien voor je nieuwe hebt. Maar soms is dat even niet anders en zeker wanneer je een burn-out ervaart en erkent voor jezelf dat je een burn-out ervaart, dan gaan sommige processen in een keer heel snel. Soms sneller dan je zou willen. Maar dat kan ook omgezet worden in daadkracht. Je moet ineens besluiten nemen waar je onbewust misschien al tijden tegen aanhikt.

Een persoonlijke route die voor iedereen anders is. Belangrijk is om hierin anderen te betrekken die een andere kant van het leven kunnen laten zien en iemand kunnen motiveren en inspireren om (andere) keuzes te gaan maken. Uiteindelijk zit iemand met een burn-out wel zelf aan het stuur en zal ook daadwerkelijk knopen moeten gaan doorhakken. Die route is niet altijd gemakkelijk, maar wanneer de moed er is om te veranderen, gaan er deuren open waarvan je dacht dat ze onmogelijk waren.

Een burn-out ervaring?

Ja, een burn-out is een ervaring die je doormaakt. Je hebt geen burn-out, je bent niet burn-out. Het is een onderdeel in je leven op dit moment. Een fase die je doormaakt en dus een ervaring. Je burn-out gaat zeker voorbij, zorg alleen voor de juiste ondersteuning zodat het maar eenmalig hoeft te zijn.