Hoe ga je om met iemand met een burn-out?

Burn-out is een hele intense ervaring en periode in je leven. Je wordt namelijk op jezelf terug geworpen. Er ontstaat onzekerheid over jezelf, je kunnen, de toekomst en er is heel veel wat je op dat moment niet begrijpt. Je bent op zoek naar antwoorden en vervolgens is er ook nog een omgeving die van jou antwoorden wil hebben. Dat levert een spanningsdynamiek op. Je wilt wel antwoorden geven, maar je hebt ze zelf niet!

Na een paar maanden in een burn-out

Zelf na een paar maanden, lijk je zelf nog niet alle puzzelstukjes te hebben en in elkaar te kunnen passen. Zoals ik al zei is burn-out een hele intense periode. Je omgeving wordt (is ook mijn ervaring) na een paar maanden ongeduldig. Ze beginnen aan je te trekken. Het heeft nu wel lang genoeg geduurt.

Het zorgt er voor dat jij nog meer de druk voelt om weer ‘gewoon’ te doen. Maar dat lukt je niet. Frustratie al om.

Dit blog artikel is bedoelt voor jou als ervaringsdeskundige van burn-out, maar ook voor je omgeving.

Je kan niet uitleggen wat je zelf niet begrijpt

Dat is best ingewikkeld, want het vergt een hoop geduld, compassie en onzekerheid.

Ik weet als geen ander dat er vanuit mijn uitkeringssituatie druk werd uitgeoefend dat ik maar weer moest gaan solliciteren, vanuit mijn familie werd gezegd: ‘Zo, dat duurt wel lang zeg’. Het resultaat was voor mij dat ik me alleen maar onzekerder ging voelen. Het voelde als falen dat ik mezelf niet bij elkaar kon rapen.

Realiseer dat klachten van burn-out tot wel twee en een half jaar kunnen aanhouden. En in die tussentijd is iemand zijn eigen identiteit aan het herontdekken. Dat gaat met vallen en opstaan. Vergeet niet dat iemand totaal het begrip kwijt is van wie hij/zij dacht te zijn.

Onthoudt goed dat mensen die in een burn-out belanden, zelf geen idee hebben wat er met hun gebeurt, laat staan dat ze het kunnen uitleggen. En ja, de ene dag is de andere dag niet. Dat is voor de persoon zelf en de omgeving ontzettend lastig om te begrijpen.

Een aantal tips

1. Weet wat je zegt. (Opmerkingen zoals ‘het duurt lang’ of ‘je kan dit wel en dat niet’ zijn vaak funeste uitspraken voor iemand met burn-out. )
2. Vraag of iemand kan vertellen waar hij/zij staat
3. Toon begrip
4. Kijk voorbij het antwoord: ‘Ja gaat wel goed hoor’ (want ook met burn-out is dat het gewenste en sociaal aangeleerde antwoord)
5. Neem niet voor waarheid aan wat je ziet, maar ga in gesprek.
6. Biedt je hulp aan, maar dring het niet op
7. Wees aanwezig, soms alleen samenzijn zonder iets te zeggen al genoeg
8. Heb respect wanneer iemand de afspraken afzegt. Dit is een signaal dat hij/zij zijn grenzen aan het respecteren is. En wellicht is het annuleren van een afspraak al een hele stap om te doen.
9. Zie burn-out als een ziekzijn waarbij een lang revalidatietraject verbonden is. Het is opnieuw leren lopen, maar dan mentaal.
10. Stimuleer om goed voor zichzelf te zorgen en laat over aan de persoon hoe dat er op dat moment uitziet.

Wees je bewust van oordelen

Bijvoorbeeld de uitspraak: ‘Ik zie dat jij wel de stad in kan, maar niet kan werken’. Het is een moment opname wat jij ziet. De opdracht voor iemand met spanningsklachten is: Ga doen waar je energie van krijgt, dingen die je leuk vind. Vervolgens neemt iemand de uitdaging aan om de stad in te gaan, maar wat er daarna gebeurt weet je niet. Wellicht is de persoon helemaal overprikkeld en ligt hij/zij voor de rest van de dag op de bank of op bed en heeft hij/zij daar twee dagen voor nodig om bij te komen. Voor sommigen kan douchen al een hele onderneming zijn.

Mensen met burn-out zijn uit contact met hun grenzen. Ze hebben geen idee waar hun grens ligt, want ze zijn er zo vaak over heen gegaan. Er is geen signaaltje meer wat zegt: Slow down. Er wordt meteen aan de noodrem getrokken. Dus over je grens betekent ook BAM, knock out.

Door ervaringen en oefenen leren mensen met burn-out ook opnieuw hun grenzen kennen, fysieke sensaties ervaren die de grenzen aangeven, nee zeggen en zichzelf tijd gunnen. Burn-out ontstaat pas na jarenlange roofbouw plegen op je lichaam en je kan dus ook niet verwachten de klachten binnen een week weg zijn.

Stimuleer de verandering bij iemand met burn-out

Mijn man heeft tot twee jaar na mijn eerste ziektedag tegen mij gezegd: ‘Maar je bent nog niet de oude.’ Pas na twee jaar kon ik ook met zelfverzekerdheid zeggen: ‘Dat ga ik ook nooit meer worden.’

Verwacht niet van iemand dat hij/zij hetzelfde wordt en gaat doen dan daarvoor. Dat zijn juist de patronen en gedrag geweest wat heeft geleid tot dit proces.

Stimuleer daarin tegen juist de veranderingen die iemand doormaakt, door beter voor zichzelf te zorgen, grenzen te respecteren en de moed die iemand toont om het op zijn eigen manier te doen.

En daarbij, kijk en leer zelf van wat de ander meemaakt. Want stressklachten komt op vele grotere schaal voor dan je denkt. Ik ken weinig mensen die geen stress gerelateerde klachten ervaren. Alleen deze klachten worden niet herkent en erkent. Ook dat is juist de valkuil waar mensen met burn-out ook nooit over hebben nagedacht.

Want vertrouw me een burn-out overkomt jou niet, is wat je denkt. Dat dacht ik ook.

Wil je weten wat stress gerelateerde klachten zijn? Lees dan mijn blog: Hoe herken je stress gerelateerde klachten

Ik hoop je met dit artikel een beetje inzicht te kunnen geven en verder te helpen in je proces. Mocht je vragen hebben dan kun je altijd contact met mij opnemen door een mailtje te sturen naar info@femkedeweerd.nl of een kijkje te nemen op mijn website en zelf een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek in te plannen.